Wileńskie nekropolie cz. 3 – Cmentarz na Rossie (2014)

IMGP5217

Cmentarz na Rossie to najważniejsza i najbardziej popularna nekropolia Wilna, a może i całej Litwy. Znajduje się za centrum, 15 minut drogi na pieszo od Ostrej Bramy lub dworca.

Cmentarz został przecięty drogą na dwie części – starą i nową. Przy starej części znajduje się cmentarz wojenny – reprezentacyjny z grobami poległych w walkach o Wilno z 1919 i 1920 roku, a w centrum Mauzoleum Matka i Serce Syna – powstałe w 1936 roku dla Józefa Piłsudskiego. Z Litwy (kraju) sprowadzono zwłoki zmarłej matki, a przy niej kryształowa urna z sercem marszałka. Do czasu wojny przed mauzoleum stała warta honorowa.

IMGP5223

W starej części cmentarza znajdziemy wiele postaci znanych i zasłużonych dla kraju i Wilna. Przeważająca większość mogił jest polska, ale są tu groby rosyjskie i białoruskie. Znajdziemy też kilka grobów znanych Litwinów, np. Basanavičiusa i Vileišisa.

Ze zmarłych Polaków spoczęli tu m.in. Wacław DziewulskiMaria Piłsudska, Adam PiłsudskiJoachim LelewelEuzebiusz SłowackiWładysław SyrokomlaAntoni Wiwulski.

Obecnie ta część cmentarza jest w nie najgorszym stanie. W porównaniu ze zdjęciami ze stanu w 2011 roku, trawa jest koszona na całym terenie, a najbardziej zabytkowe i wartościowe groby są odnawiane w ramach posiadanych środków. Niestety – wiele jest grobów zniszczonych – z wybitymi zdjęciami, zatartymi napisami i ułamanymi krzyżami.

W nowej części cmentarza również znajdują się kwatery wojskowe. Co ciekawe, Polacy, którzy zaprojektowali ten cmentarz, umieścili groby litewskich żołnierzy zaraz obok polskich (zginęli we wspólnych walkach).  Litwini zaraz po odzyskaniu niepodległości postawili tam pomnik „Ofiarom okupacji 1920-1939″…

IMGP5209

Ta część cmentarza wydaje się bardziej zaniedbana i zarośnięta od starej części. Do tej pory są tu prowadzone pochówki – na zdjęciach z 2011 roku widać, jaki miks języków potrafi tu powstać – nazwisko zapisane w formie rosyjskiej (ale polskimi literami), imiona litewskie, ale reszta informacji w języku polskim (syn, mama).

(zdjęcie z 2011 roku)
(zdjęcie z 2011 roku)

Cmentarz na Rossie jest punktem obowiązkowym każdej polskiej wycieczki w Wilnie. Warto na chwilę odłączyć się od przewodnika, by pospacerować po tych mniej uczęszczanych alejkach i poczuć klimat wraz z historią tego miejsca…

Leave a Reply